دعوت به همکاری...نکات زیبا
- سه تا شش سالگي
بايد بدانيم كه "توضيحات و دلگرمي هاي ما هيچ راهي پيش پاي فرزندانمان نخواهد گذاشت .ما را نيز خسته خواهد كرد."از طرفي مي دانيم كه همدلي كردن با كودك تا چه حد به او آرامش خواهد بخشيد .ولي نشان دادن اين احساس براي والدين كار آساني نيست."
از ابتداي كار سعي كرديم به والدين بياموزيم كه چگونه مي توانند به فرزند خود كمك كنند تا بر احساسات منفي خود غلبه كنند. حال جاي آنست كه كه به اين موضوع بپردازيم كه والدين چگونه مي توانند با احساسات منفي خود كنار بيايند.
يكي از جدالهاي هميشگي والدين با فرزندان در اينست كه چگونه رفتار كنند تا مورد قبول والدين و جامعه قرار گيرند.اين كار نيازمند صبر وتحمل فراوان است.
"خواست كودكان اينست كه هركاري مي خواهد انجام دهند .و خواست والدين اينست تا هركاري آنها دوست دارند، كودك انجام دهد."
ليستي از كارهايي كه كودك انجام داده و شما با آن مخالفت كرديد تهيه كنيد.حال گفته هاي خود را در يكي از دسته بندي هاي زير قرار دهيد
.
1-سرزنش و اتهام :جاي انگشتان تو باز هم روي درمانده است.؟
2-اسم گذاشتن :دوباره اسباب بازيهايت را خراب كردي ؟واقعا كه خرابكاري
3-تهديد :اگر يكبار ديگر دستگاه دي وي دي را خاموش و روشن كني پشت دستي خواهي خورد.
4- دستور:همين الان اسباب بازيهايت را جمع كن.
5-سخنراني و بحث اخلاقي :فكر مي كني كار خوبي كردي لباست راچيدي؟ تو اصلا قدر وسايلت را نمي داني؟
6- اخطار:مراقب باش دستت رانسوز!
7-جملات ترحم آميز:حالا كه اينكار مي كني من هم مريض ميشم ومي ميرم.
8-مقايسه :تو اصلا مثل دختر خاله ات نيستي.
9-كنايه زدن :باز هم عروسكت را جا گذاشتي ؟ چقدر باهوشي
10-پيشگويي كردن:الان اينهمه دروغ مي گي ؟وقتي بزرگتر شدي چي ميشي ؟ يك انسان دروغگو؟
بعد از اتمام روز ، خود را به جاي كودك گذاشته و واكنش خود را در مقابل هر يك از پاسخها ينويسيد.
شايد واكنش كودك شما در هر يك از ده موقعيت به صورت زير باشد.
1-سرزنش و اتهام : در از من مهمترست؟فقط به فكر وسايل خانه هستي
2-اسم گذاشتن :حالا كه خرابكارم تمام اسباب بازيهايم را خراب مي كنم.
3-تهديد :من از هيچي نمي ترسم بيا بزن
4- دستور:ازت متنفرم .جمع نمي كنم تا ببينم چه اتفاقي مي افتد.
5-سخنراني و بحث اخلاقي :من اصلا وسايلم را دوست ندارم .الان فقط مي خواهم بچينم
6- اخطار:نمي سوزم خودم مراقبم !
7-جملات ترحم آميز:اصلا بمير.تا اينقدر منو ناراحت نكني
8-مقايسه :شما فقط اونو دوست دارين
9-كنايه زدن :باهوش نباشم .همين جوريم.
شايد متوجه شديد كه كودكان در تمامي حالتها ، حالت تدافعي به خود مي گيرند.و سعي بر آن دارند تا عليه شما صحبت كنم.
راههاي ديگري هم وجود دارد كه بدون از بين بردن اعتماد بنفس كودك و ايجاد حس تنفر و انزجار در او وي را ترغيب به همكاري كنيم؟
آيا راههاي آسانتري هم براي والدين وجود دارد.در زير پنج روش كه والدين در رسيدن به اين مقصود مي توانند از آن استفاده كنندبرخواهيم شمرد.
بايد توجه داشت كه تمامي اين روشها را نمي توان براي همه كودكان به كار برد.تمامي روشها با شخصيت شما تطابق ندارد.و نمي توان انتظار داشت كه در هر شرايطي بتوان از هريك از آنها استفاده كرد.
فقط بياد داشته باشيد آنچه ار بكارگيري هريك از اين پنج روش مي توان انتظار داشت ايجاد محيطي مملو از عشق و احترام است كه در آن مي توان به راحتي كودك را تشويق به همكاري كرد.
1.توضيح دادن :آنچه را مي بينيد و يا مشكلي را احساس مي كنيد.توضيح دهيد
2.اطلاعات دادن
3.بيان مطلب با يك كلمه
4. صحبت كردن در مورد احساس خود
5.نوشتن يادداشت
مثال
كودك از دستشويي خارج شده و چراغ را روشن گذاشته است.
واكنش اول:
تو هميشه كارت همين است.شد يكبار چراغ را خاموش كني؟
واكنش دوم :
چراغ دستشويي بايد خاموش باشد.
فرزند شما با دوستش در حال بازي و ريخت و پاش مي باشند.
واكنش اول:
بعد از بازي اسباب بازيها را جمع كنيد.
واكنش دوم:
روي يك موشك اين جمله را نوشته و به سمت كودك پرتاب كنيد.
"لطفا بعد از اتمام بازي اسباب بازيها را جمع كنيد."كودكان با اينكه خواندن بلد نيستند.موشك را برداشته و به سمت مادر آمده و مي خواهند تا يادداشت را براي آنها بخواند.
فرزند شما در حال نقاشي كشيدن روي ديوار مي باشد:
واكنش اول :يكبار ديگر ببينم اينكار را بكني خود دانی
واكنش دوم : ديوار جاي نقاشي كشيدن نيست .بيا يك كار بهتر بكنيم .من يك كاغذ بزرگ روي ديوار مي چسبانم هر وقت خواستي ايستاده نقاشي بكشي روي آن بكش .(اطلاعات دادن )
كودك شما از مهد كودك و يا از بيرون برگشته اما لباسش را عوض نكرده
واكنش اول :چند بار بايد بهت بگم وقتي از بيرون مي آيي بايد لباست را عوض كني .
واكنش دوم :لباس خانه (فقط با يك كلمه )
كودك شما هميشه بعد از اينكه كلي وسايل خود را وسط اتاق پهن مي كند.دوست دارد تلويزيون تماشا كند.
واكنش اول :تا وسايلت را جمع نكني از برنامه خبري نيست.
واكنش دوم:روي يك كاغذ بنويسيد تا اسباب بازيها جمع نشوند .روشن نمي شوم "تلويزيون" كاغذ را به صفحه تلويزيون بچسبانيد.كودك به محض اينكه كاغذ را روي تلويزيون ببيند .از شما مي خواهد تا آنرا بخوانيد.(اگر خواندن بلد نباشد.) در اينصورت كودك ابتدا وسايل خود را جمع كرده و بعد تلويزيون مي بيند(يادداشت)
قسمتهايي از كتاب
" روش تربیت کودک براساس نظرات دکتر هایم جینات"
این کتاب حاصل تجربیات دو مادر است که به مدت پنج سال در یک گروه تربیت کودک شرکت کردند تا بتوانند فرزندانشان را با روش های بهتری پرورش دهند.
در این کتاب دکتر هایم جینات روش ها و راهکارهایی را برای برخورد صحیح با کودک آموزش می دهد که بسیار کار آمد و موثر است. از جمله:
"ساعت هشت به منزل هلن (دوستم) رفتم تا با هم به سخنرانی برویم سخنران آن شب دکتر "جینات" روانشناس کودک و مولف کتابی جدید به نام "میان والد و فرزند" بود او سخنرانی خود را با یک پرسش آغاز کرد:
در زبانی که من برای سخن گفتن با کودکان به کار می برم چه چیز جدیدی وجود دارد؟
همه با تعجب بهم نگاه کردیم. او ادامه داد:
زبانی که من به کار می برم ارزیابی نمی کند.
من از کلماتی که شخصیت و توانایی بچه را مورد قضاوت قرار می دهد پرهیز می کنم من از کلماتی مانند" احمق/چلفتی/بد"و حتی کلماتی مانند "قشنگ/خوب/عالی"نیز دوری می کنم به خاطر اینکه کمکی به کارها نمی کنند این کلمات راه را بر کودک می بندنددر عوض من از واژه هایی استفاده می کنم که توصیف می کنند
من چیزهایی را که می بینم توصیف می کنم آن چیزی را که حس می کنم توصیف می کنم . چندی پیش دختر بچه ای نقاشی ای به دستم داد و پرسید: قشنگ است؟ به آن نگاه کردم و پاسخ دادم "من اینجا یک خانه بنفش و یک خورشید قرمز و یک آسمان راه راه و یک دنیا گل می بینم" دخترک لبخند زد و گفت:"الان یکی دیگه می کشم" .
حالا تصور کنید اگر پاسخ می دادم "خیلی زیباست/تو هنرمند بزرگی هستی"مطمئنا آن نقاشی آخرین کار آن روزش می شد .
آخر از عالی و بسیار زیبا به کجا می توان رفت؟ کاملا مطمئن هستم که کلماتی که ارزیابی می کنند جلوی پیشرفت کودک را می گیرند اما کلماتی که توصیف می کنند بچه را آزاد می گذارند....
نكته: کلمات توصیفی کودک را به حل مسائل خود دعوت می کند :
نكات زير را هميشه بياد داشته باشيد:
ا-بهترست قاطعانه عمل كنيم .چنانچه در هنگام عصبانيت با آرامي و صبورانه صحبت كنيم. تاثير منفي خواهد داشت.
در چنين مواقعي نه تنها قادر به برقراري روابط صادقانه با كودك نخواهيم بودبلكه به علت خوب بودن بيش از حد تاثير صحبت هاي ما بر روي فرزندانمان چندان قابل توجه نخواهد بود.
2- تنها به اين دليل كه بار اول نتوانسته ايد نتيجه مثبتي از روش خود بگيريد.نبايد از روش قبلي خود استفاده كنيد
.چرا كه روشهاي ديگري در اختيار داريد. در شرايط حاد مي توانيد از چند روش استفاده كنيد:
تمرين
چند تا از رفتارهايي كه در اين هفته مورد قبول شما نبوده است .يادداشت كنيد:
حال رفتار خود را ارزيابي كنيد:
الف:جمله اي كه سودمند نبوده است.
ب. كداميك از روشهاي مذكور سودمند بود.
1.توضيح دادن
2.دادن اطلاعات
3.بيان مطلب با يك كلمه
4.بيان احساس خود
5.نوشتن يادداشت