كودك و خانواده

سه تا شش سالگی:

   

تعدادي از گفتگوهاي روزانه خود با فرزندتان را درنظر بگيريد.
كودك:مامان من خسته ام
مادر:چطور تو كه الان از خواب بيدار شده اي.
كودك: گفتم خسته ام .
مادر : خودت را لوس نكن بيا لباست رابپوش

كودك: مامان اينجا گرمه
مادر: هوا سرده ژاكتت را بپوش
كودك : نه من گرممه
مادر: مي گم ژاكتت را بپوش
كودك : نه گرممه
اگر دقت كنيد .در هر دو گفتگو مادر مدام به كودك تاكيد دارد كه احساسات و درك و شعور او اهميتي ندارد.و فقط بايد به حرف او (مادر ) گوش دهد.
1-    در هر گفتگو سعي كنيد ابتدا خود را جاي كودك بگذاريد. فرض كنيد هواي اتاق بسيار گرم است .مي خواهي به مادر بفهماني كه نمي تواني لباس بيشتري بپوشي .چگونه احساس خود را بيان مي كني؟
2-    هر يك از شما انسان مستقلي هستيد كه براي خود احساس متفاوتي داريد. احساس هيچيك از شما درست يا غلط نيست .بلكه احساس خود را داريد.
3-    در خيلي موارد بهترست فقط شنونده باشيد. در بعضي موارد كودكان در صورتي مي توانند مشكلات خود را حل كنند. كه گوش شنوا در اختيار داشته باشند. تا در زمان ناراحتي با آنها همدردي كنيد.
نكاتي كليدي براي اينكه احساس كودك را بشناسيم.
1.    به سخنان آنان توجه نشان دهيم.(اصلا لازم نيست سخني به زبان بياوريد.فقط با سكوت به حرف هاي كودك گوش دهيد.)
2.    با بيان كلماتي مانند جدا واقعا خوب و... به آنان نشان دهيم كه احساساتشان قابل درك است.
3.    به خواسته هاي آنان در دنياي تخيلات  واقعيت بخشيم.
سخت ترين كار واقعيت بخشبدن به احساسات كودك و يافتن نامي براي احساسات كودك است. اين كار نيازمند تمرين و تمركز بسيار مي باشد.
كودك : يكي مداد قرمز مرا دزديه
مادر(نصيحت ):مطمئني گمش نكردي
كودك : نه وقتي مي خواستم برم دستشويي روس ميزم بود.
مادر: هميشه همين كار را مي كني و مواظب وسايلت نيستي
كودك :يكي مداد قرمز مرا دزديه
مادر(درك احساس كودك ): اوه
كودك :وقتي مي خواستم برم دستشويي روميزم بود.
مادر(درك احساس كودك): واقعا
كودك : اين دفعه سومم است كه مدادم را گم مي كنم.
مادر: راستي
كودك: از حالا به بعد مواظب وسايلم هستم .
مادر: خيلي خوبه

مثالي از دنياي تخيلات

زمانيكه كودك از شما چيزي را مي خواهد كه شما قادر به برآوردن آن نيستيد .سعي كنيد كودك را به دنياي تخيلات ببريد. مثلا كاشكي الان گربه براي ما مي آورد .كاشكي الا ن يك جادوگر آنرا براي ما مي آورد.
   

نكات كليدي در اين كارگاه
-    تا حد امكان از نصيحت كردن بپرهيزيد.
-    اين احساس را در خود از بين ببريد كه شما هميشه بايد راه گشاي مشكلات كودك خود باشيد.
براي اينكه كودك در يك گفتگو خودبخود تمام داستان را تعريف كند. در نهايت خود راه حلي بيابد. نكاتي كليدي براي اينكه احساس كودك را بشناسيم. را در گفتگوهاي خود بكارببريم.
نكاتي كه نبايد به فراموشي سپرده شود:
*- تصديق احساسات كودك بايد در زماني باشد كه كودك قصد دارد شما را از احساس خود نسبت به مسئله اي آكاه سازد.
"احساسات منفي و سردرگم فرزندنمان هستند كه دست ياري مي طلبند.در اينجاست كه ما بايد عادت قديمي خود مبني بر نصيحت كردن و منطقي جلوه دادن  احساسات  خود را كنار گذاشته .و با كودك همدردي كنيم.
بدانيد
"به همان ميزان فرزند شما در جراحتهاي جسماني نيازمند والدين است .در جراحتهاي روحي نيز دست ياري آنان را نيز مي طلبد."
*- از پرسيدن كلمه "چرا":بپرهيزيد. زيرا كودك علاوه بر نگراني اوليه  خود بايد دنبال دليل قانع كننده اي براي والدين باشد. براي كودكي كه در حالت روحي نامناسبي بسر مي برد.شنيدن جمله اي مانند "بنظر مي رسد چيزي تو را ناراحت كرده ؟" خيلي مشكل گشاتر از جملات پرسشي از قبيل "چرا"و... "چرا اين طور فكر مي كني باشد."
*- كودك در حين ابراز احساس خود  نيازمند موافقت والدين نيست .بلكه مايلست كه ديگران  را متوجه احساسات و عقايد خود نمايد. "جمله تو راست مي گويي ." ممكنست براي چند لحظه كودك را راضي كند. اما با اين كار مكالمه پايان مي پذيرد. و هيچ مساله اي حل نخواهد شد.
*- هميشه سعي كنيد به تشريح احساسات كودك بپردازيد. به كاربردن جملات آساني مانند " من درك مي كنم تو چه احساسي داري؟"
باعث مي شود كه كودك فكر كند كه شما احساسات او را نپذيرفته ايد تنها جهت رفع تكليف اين كار را مي كنيد. سعي كنيد به تشريح  احساسي كه كودك در برخورد با آن مساله خاص تجربه كرده است بپردازيد.
*- از اينكه احساسات كود رااشتباه تفسير كنيد نهراسيد. اينكه  فردي تصور كند كه قادر احساسات تمامي افراد را درك كند. به هيچ وجه منطقي نيست.
*- اگر كودك در حين مكالمه از كلماتي استفاده كرد كه خوشايند نبود.به عنوان "پسره احمق و..." كافيست به كودك خود بگوييد "اصلا از شنيدن اين جمله خوشم نيومد.اگر ناراحت هستي نيازي نيست اين شكلي صحبت كني .اگر درست صحبت كني بهت كمك مي كنم."
*- گاهي اوقات شدت عصبانيت كودك به حدي است .كه نمي توان راه كارهاي بالا را بكار برد. مثلا كودك در حال گريه كردن و جيغ زدن است .د راين هنگام براي درك احساس كودك بايد از روشهاي ابتكاري استفاده كرد.به عنوان مثال كنار به كودك بگوييد .همينجا باش الان برمي گردم .يك برگ كاغذ و مداد بياوريد .به كودك بگوييد خيلي عصباني هستي بيا عصبانيتت را نقاشي كن. . و يا اينكه خودتان خطهاي زيگزاگ بكشيد و به كودك بگوييد تو اينقدر عصباني هستي.؟ يا در اوج گريه يهو بيني كودك را بپيچانيد و به كودك بگوييد آخش صداشو كم كردم يا بگوييد بذار كانالش را عوض كنم.
احتياط
1-    از برگرداندن جملا ت كودك به خودش ، احساس ناخوشايندي در او ايجاد خواهيد كرد.
2-    سعي كنيد در هنگام تشريح احساسات نحوه بيان را نيز منطبق با احساس كودك كنيد.
3-    سعي كنيد در بعضي مواقع فقط نقش همدرد را براي او بازي كنيد.
4-    از واكنش اغراق آميز بپرهيزيد. طوري با او همدردي كنيد كه كودك هم انتظارش را داشته باشد.
كودك :من داشتم با اين عروسك بازي مي كردم .دستش رفت توي چشمم
مادر: خيلي درد گرفت .بيا عروسك را تنبيه كنيم .(چون كودك به عروسكش علاقمندست از اين واكنش تعجب خواهد كرد.)
بهترست مي گفتيم
خيلي درد گرفت .بيا از عروسكت بخواهيم تا در حين بازي مواظب باشه تا ديگه دستش به چشم شما نخوره
5-    اگر كودك براي خود لقبي انتخاب كرد به عنوان مثال "من كودن هستم " شما اين لقب را به كودك برنگردانيد. بلكه درد دروني كودك را با القاب بهتري توصيف كنيم .مثلا از اين مورد نااميد شدي استفاده كنيد.
"سرو كار داشتن با احساسات كودك هنرست نه علم "
تنها پس از تمرين و ممارست است كه درخواهيم يافت :
1-چه روشي براي كودك موثر و مفيد است.
2- چه عواملي كودك را مي آزارد و يا آرامش مي بخشد.
3-چه رفتاري باعث جدايي ما از فرزندمان شده است.
4-جه برخوردي صميميت را افزايش خواهد داد.
5-چه برخوردي صمييت را افزايش داده است.

        "ميزان حساسيت ما بهترين معيار براي درك فرزندانمان مي باشد."
اين مقاله خلاصه اي از فصل اول كتاب "چگونه با فرزند خود گفتگو كنيم مي باشد."  خلاصه اين بخش پس از دهها بار مطالعه كتاب نوشته شده است .از تمامي مادران خواهشمنديم پس از چندين بار مطالعه اين مقاله سعي در كاربردي كردن آن بنمايند و در صفحه اختصاصي خود تجربياتشان را بنويسند.

منبع : 

برگرفته از كتاب "نني به كمك مي آِيد."