تربیتی...اموزشی....سرگرمی.....

تاثير مهدكودك ها در رشد گسترش گفتار كودكان

1390/1/27 1:19
نویسنده : مامان مریم
3,628 بازدید
اشتراک گذاری

شروع گفتار در كودكانواحد اصلى هر زبان كلمات است. هر كلمه از «واج هايى» ساخته شده است و آن عبارت است از آواهاى گفتارى منفرد كه به طور تقريبى معادل حروف الفبا هستند. هر زبانى قواعد خود را دارد كه بر ت …
 

• شروع گفتار در كودكان
واحد اصلى هر زبان كلمات است. هر كلمه از «واج هايى» ساخته شده است و آن عبارت است از آواهاى گفتارى منفرد كه به طور تقريبى معادل حروف الفبا هستند. هر زبانى قواعد خود را دارد كه بر تركيبات واج ها در آن زبان حاكم است. كودكان از زمان تولد با صداهايى مختلف گريه مى كنند. در حدود ? تا ?ماهگى شروع به غان و غون كردن مى كنند و آواهاى صوت و بى صدا را براى ساختن هجاهايى مانند «بابا» و «دادا» تركيب مى كنند. اين هجاها گاهى به گفتار واقعى شباهت پيدا مى كنند و زير و بم دارند. غان و غون كردن كودكان عموماً تا سنين بين ? تا ??ماهگى افزايش مى يابد و از اين پس از گفتن اولين كلمات واقعى غان و غون كمتر مى شود.كودك در نيمه دوم سال اول زندگى كم كم آشكارا نشان مى دهد كه مى خواهد با ديگران ارتباط برقرار كند. پيش از آنكه كودك اولين كلمه واقعى را در ??ماهگى بيان كند، با خيره شدن به كسى كه مى تواند به او كمك كند با حركات، اشارات و صدا درآوردن نشان مى دهد كه نياز به كمك دارد. به تدريج صداهاى تصادفى كه كودك بيان مى كند، جاى خود را به علائم و سپس به كلماتى مى دهد كه به اعمال، اشيا يا رويدادها اطلاق مى شود.
               

• اولين كلمات كودكان و سرعت درك بر بيان كلمات

درك كودكان پيش از كلماتى كه «بيان مى كنند» است. به اين معنا كه درك بيشتر و سريع تر از كلمات رشد مى كند. كودكان غالباً در برابر سئوالات يا دستورهايى مثل «بطرى شير را كجا گذاشتى؟» يا «دستت را بشوى» پيش از آنكه كلمه اى بر زبان آورند با حركات و حالاتى كه به خود مى گيرند، پاسخ مى دهند. بر طبق مطالعه اى كودكان پيش از آنكه بتوانند ?? كلمه بگويند، به طور متوسط قادرند ?? كلمه را بفهمند.در اين مرحله «واژگان دركى» ? برابر «واژگان توليدى» است. براى اينكه مقصود و منظور كودكان را درك كنيم، لازم است اوضاع و احوال و زمينه اى را كه كودك در آن منظورش را بيان مى كند، در نظر داشته باشيم و وقتى كودك مى گويد: «توپ» ضمن اينكه به توپ قرمزى كه روى زمين افتاده، اشاره مى كند، ممكن است صرفاً بخواهد توجه ديگران را به توپ جلب كند و شايد منظورش از گفتن توپ اين باشد كه توپ در حال غلتيدن است و شايد مى خواهد بگويد كه توپ متعلق به او است. اگر كودك كلمه توپ را تكرار كند و با تاكيد بگويد: «توپ، توپ» ضمن اينكه دستش را به توپ دراز مى كند، آشكار است كه براى گرفتن آن كمك مى خواهد. ظاهراً كودك از مجموعه اوضاع و احوال تصورى دارد، هر چند كه هنوز نمى تواند افكارش را در يك جمله بيان كند.
               

• كودك و رشد زبانى او در خانواده و مهدكودك


از آنجا كه گسترش واژگان كودك اكتسابى است و هر چه كودك در تعامل و ارتباط با اطرافيان باشد، دامنه لغات او نيز گسترش مى يابد لذا كودكانى كه در منزل هستند به واسطه شاغل بودن پدرانشان ساعات زيادى را با او سپرى نمى نمايند و به واسطه عملكرد و مسئوليت هاى مادرانشان اين ايجاد ارتباط و همزبانى با كودكان ممكن است به ندرت براى مادر و كودكش فراهم شود. اما كودكانى كه هم سن و هم گروه در مهدكودك ها به سر مى برند، علاوه بر هم زبانى با هم سنان خود و ايجاد ارتباط با مربى خويش با لغات، واژگان و كلمات متعددى برخورد مى نمايند. براى گرفتن، بازى كردن و دريافت نمودن يك توپ مرتب با دوستان خود ايجاد ارتباط كرده و محرك و پاسخ ايجاد مى شود. كودك براى گرفتن توپ از دوست در مهدكودك احياناً از لفظ توپ استفاده مى كند و از كودك كنار دست خود مى خواهد از طرف ديگر «من، من»، «مال من است» را از كودك ديگر مى شنود و از كودك سوم «بده» را، لذا اين كودك در عين حال با سه تلفظ و واژه آشنا شده است. «من»، «توپ» و «بده». در صورتى كه همين كودك در منزل با ارائه و بيان مطلب توپ مفهوم و مطلب مورد نظر خود را به مادرش مى فهماند و امكان اينكه با دو لفظ ديگر آشنا شود، بسيار كم و يا بعيد است. لذا كودكانى كه تازه شروع به سخن گفتن كرده اند، هنگامى كه با كودكان هم سن و سال خود ارتباط برقرار مى كنند و همراه مربى خويش كه صرفاً وقت خود را صرف و وقف كودكان كرده است، مى تواند پيشرفت قابل توجهى در گفتار و رشد بيانى خويش داشته باشد.
                            

• تاثير محيط به خصوص محيط مهدكودك در رشد زبانى

نظريه هاى عمده رشد به فرضيه هاى متفاوتى درباره اهميت تاثيرات محيطى در رشد زبان كودك منجر مى شود. نظريه پردازان يادگيرى معتقدند كه وجود عامل تقويت كننده و مشاهده سرمشق عوامل تعيين كننده مهمى براى رشد زبان هستند. نظريه هاى رشدشناختى و نيز نهادگرايانه بر اين اساس قرار دارند كه در يادگيرى زبان داشتن امكان براى شنيدن آن و نيز فعال بودن در كند وكاو يادگيرى درباره محيط از عوامل مهم هستند. لذا كودكان در مهدكودك ها مرتب زير نظر عوامل يادگيرى، ارتباط و تعامل هستند. مى شنوند و بيان مى كنند و بر اثر عوامل تقويت كننده بى شمارى كه به وجود مى آيد، مجبور به گفت وگو مى شوند و در نتيجه واژگان و لغات آن به جهت استفاده در گفتار توسعه مى يابد.
 

آنچه را مى توان گفت اين مطلب است كه كودك زبان را در پايگاه هاى اجتماعى مى آموزد. آنان زبان را از طريق برقرارى ارتباط با افراد ديگر در مرحله اول از مادر خود مى آموزند و هر چه كودكان در منزل به جز با مادر با ساير افراد خانواده در ارتباط باشند، بيان و گفتارشان گسترده مى شود. كودكى كه در مهدكودك به سر مى برد، علاوه بر پدر و مادر، خواهر و برادر با مربى و ساير اولياى مهد نيز در ارتباط است. گفته هاى آنان را مى شنود، درك و بيان مى كند.
در تحقيقى كه در ?? مهدكودك در برمودا انجام شده است، بيانگر اين مطلب است كه با آن دسته از كودكانى كه با بزرگسالان بيشتر بودند و با آنان حرف مى زدند از كودكانى كه كمتر مخاطب داشتند واژگان بيشترى را مى دانستند.

•رشد زبانى در كودكستان از طريق بازى در مهدكودك ها

همان طور كه مى دانيم كودكان پيش از اينكه حرف زدن را بياموزند، مى توانند ارتباط برقرار كنند و اين كار را از طريق حركات و اعمال انجام مى دهند تا با كمك آن حالات عاطفى خود را بيان كنند و براى ارضاى نيازهاى خود از ديگران كمك بگيرند.اين حركات و اعمال كودك كم كم با ارتباط آوايى ارادى كودك همراه مى شود. بعضى ديگر از ارتباط هاى آوايى كودك توجه را به پديده ها و اشيا جلب مى كنند. كودك دستش را به عنوان خداحافظى تكان مى دهد و يا دالى بازى مى كند. احتمالاً اين حركات و آواسازى ها مقدمه اى است بر برقرارى ارتباط از طريق زبان. كودكان به كمك كلمات و جملات ارتباط به مراتب موثرترى برقرار مى كنند و بهتر با ديگران گفت و گو مى كنند. كودكان در ابتدا بريده بريده حرف مى زنند و بهتر با ديگران گفت و گو مى كنند و غالباً گفتارهايشان كوتاه است.
اين دسته از كودكان هنگامى كه در مهدكودك قرار مى گيرند و در ارتباط با ساير كودكان و بزرگسالان و اولياى مهد هستند براى برقرارى ارتباط و ايجاد ارتباط در بازى مجبورند حرف بزنند و به گونه اى زبان خود را به ديگران تفهيم نمايند. لذا از كلمات و عبارات آموخته شده توسط دوستان و مربيان خود استفاده مى كنند كه همين امر منجر به گسترش و توسعه زبانى او مى شود.
                             

• نتيجه گيرى


زبان عموماً باعث افزايش عملكردهاى شناختى مثل تفكر، استدلال، حل مسئله و رمزگردانى و اندوختن اطلاعات مى شود.
نظريه پردازان كوشيده اند تا فراگيرى زبان را بر حسب پاداش، تغيير و تقليد از پاسخ هاى كلامى توضيح دهند. انديشمندان كوشش كرده اند تا نقش مهدكودك ها و خانواده را در رشد زبانى كودكان تفسير كنند.
اطلاعات به دست آمده از اين مطلب چنين است كه هرچه كودكان در محيط هاى اجتماعى بيشتر قرار گيرند رشد گفتار و زبان اين دسته از كودكان شايع تر است. اين گروه از كودكان داراى واژگان و لغات بيشترى هستند. از كلمات و عبارات مترادف بيشتر استفاده مى كنند و خيلى سريع تر و راحت تر مطلب خود را به سايران مى رسانند. از آنجا كه رشد زبانى اكتسابى است هرچه كودكان بيشتر در محيط اجتماعى قرار گيرند رشد بيشترى در بين آنان شاهد خواهيم بود و هرچه بيشتر با افراد بزرگسال و هم سن و سال خود در ارتباط باشند لذا مجبور به گويش بيشتر و مكالمه بيشتر هستند و در مقابل پرسش هاى مطرح شده بايد پاسخ هاى مناسب بيابند.لذا به صراحت مى توان گفت كه مراكزى چون مهدكودك ها مى توانند در رشد زبانى كودكان موثر و در پيشرفت آنان تاثيرگذار باشند.

iranerooz.com

پسندها (0)
شما اولین مشوق باشید!

نظرات (2)

آوا
28 فروردین 90 16:08
بردیا
23 فروردین 91 16:19
میخاستم بدونم تفاوت های بچه های مهد کودک رفته با نرفته در دوران بزرگسالی چگونه است؟